Zijn oproepkrachten straks onmogelijk?

Door de Wet Arbeidsmarkt in Balans (WAB) veranderen de regels rondom oproepkrachten (nul-uren contracten) sterk. Is het werken met oproepkrachten straks nog wel haalbaar en daarmee nog interessant?

Oproepkrachten (nul-uren contracten) straks onmogelijk?

Door de Wet Arbeidsmarkt in Balans (WAB) veranderen de regels rondom oproepkrachten sterk. Voor het werken met oproepkrachten (nul-uren contracten) pakken deze veranderingen niet zo gunstig uit. De nieuwe regels zorgen ervoor dat oproepkrachten duurder en minder aantrekkelijk worden.

Premiedifferentiatie WW

Vanaf 1 januari 2020 wordt de WW premiedifferentiatie per sector afgeschaft. De sector is dan niet meer leidend maar het soort arbeidscontract. Vaste medewerkers worden goedkoper dan werknemers met een tijdelijk en/of oproepcontract, ook wel nul-uren contract genoemd. Het verschil in werkgeverspremie wordt 5% tussen medewerkers met een vast contract en ieder andere contractvorm.

Schriftelijk of elektronisch oproepen

Extra administratieve lasten: er komen meer wijzigingen voor oproepkrachten. Werkgevers moeten oproepkrachten namelijk uiterlijk vier dagen van te voren gaan oproepen. Indien zij dit niet doen, hoeft de oproepkracht niet te komen werken. Dit is nu wel het geval.

Tevens dient de oproep ook minimaal vier dagen van tevoren worden gecanceld. Indien de werkgever dit later doet, moet hij het loon over de duur van de oproep toch gewoon betalen. Ook als de oproepkracht niet gewerkt heeft.

Nieuw wordt per 1 januari 2020 ook nog dat een werkgever schriftelijk of elektronisch moet oproepen. Doet hij dat niet dan is niet correct opgeroepen. Ook al was de oproep tijdig, de oproepkracht hoeft dan niet te komen werken. Hetzelfde geldt voor de afzegging, ook deze dient schriftelijk of elektronisch gedaan te worden. De medewerker kan aanspraken maken op loon over de oproep als de werkgever tijdig maar alleen mondeling afzegt.

Bij cao kan de termijn van vier dagen wel verkorte worden tot minimaal 24 uur van te voren.

Transitie vergoeding

Medewerkers krijgen vanaf 1 januari 2020 direct aanspraak op een transitie vergoeding. Dit geldt dus ook voor oproepkrachten. Als het dienstverband op initiatief van de werkgever tussentijds eindigt of niet wordt voorgezet, dan moet de werkgever de transitie vergoeding betalen. Vanaf 1 januari 2020 geldt dit al vanaf de eerste dag van het dienstverband. Op dit moment dient er pas een transitie vergoeding betaald te worden als het dienstverband twee jaar of langer heeft geduurd.

De transitie vergoeding bedraagt een derde (gemiddeld) maandsalaris per gewerkt dienstjaar en pro rata bij een gedeeltelijk gewerkt dienstjaar. Als een tijdelijke arbeidsovereenkomst met een oproepkracht na een half jaar afloopt en de werkgever wil niet verlengen, dan moet de werkgever dus een zesde (gemiddeld) maandsalaris aan de werknemer betalen.

Aanbod dienstverband met vast aantal uren na 1 jaar

Werkgevers moeten oproepkrachten na een periode van een jaar (12 maanden) een contractaanbod doen. Dat aanbod dient een arbeidsomvang hebben gelijk aan het gemiddeld aantal uren dat de oproepkracht in het voorafgaande jaar gewerkt heeft. Stel dat de oproepkracht, achteraf berekend, gemiddeld 15 uur per week heeft gewerkt, dan moet hem een arbeidsomvang van 15 vaste uren per week worden aangeboden. Het contract valt gewoon onder de (nieuwe) 3 x 3 regel, 3 tijdelijke contracten binnen 36 maanden. Voor uitzenders valt het contract binnen het fase-systeem uit de uitzend cao.

Na dit jaar is het niet verplicht om de oproep- of arbeidsovereenkomst nog een keer te verlengen. De werkgever hoeft dus niet een arbeidsovereenkomst voor een langere duur of voor onbepaalde tijd aan te bieden. De verplichting beperkt zich tot een aanbod voor vaste uren. Als het dienstverband is geëindigd en de werknemer krijgt binnen zes maanden een nieuw aanbod om bij de werkgever te werken, dan blijft het vaste uren-aanbod wel gelden. Vergelijkbaar met de toepassing en periode voor opvolgend werkgeverschap. Als de werkgever geen aanbod doet, dan heeft de werknemer automatisch toch recht op het loon over de uren die de werknemer zou hebben gehad als hij het aanbod wel had ontvangen.

Opzegging

De termijn die een oproepkracht voor opzegging van het dienstverband in acht moet nemen wordt per 1 januari 2020 ook verkort. Nu is dit een maand. Vanaf 1 januari 2020 wordt dit dezelfde termijn als de oproep termijn die de werkgever in acht moet nemen. Dus ook vier dagen, tenzij bij cao bepaald een kortere termijn is vastgelegd, dan geldt die termijn.

Cumulatief

Deze nieuwe beschermingsregels komen boven op de beschermingsregels die er voor oproepkrachten reeds zijn:

• Minimaal drie uur loon: oproepkrachten hebben elke keer als zij worden opgeroepen recht op minimaal drie uur loon, ook als er een kortere duur werk aangeboden wordt.
• Gemiddelde omvang voorgaande drie maanden: oproepkrachten hebben de mogelijkheid om na drie maanden werk een beroep te doen op het zogenoemde ‘rechtsvermoeden’. Dit rechtsvermoeden houdt in dat na drie maanden werken de werknemer vaststelling van de arbeidsomvang kan vragen. De arbeidsomvang is dan gelijk aan het gemiddeld aantal uren in deze drie voorafgaande maanden.

Deze laatste regel lijkt op de nieuwe regel van het verplichte aanbod na een jaar oproep werk. Toch is het anders. Conform de huidige regeling moeten werknemers zelf een zaak aanspannen. In de praktijk blijkt bijna niemand dat te doen. De nieuwe regel verplicht de werkgever om zelf actief tot actie over te gaan. Hij moet dus schriftelijk een aanbod doen. Als hij dat niet doet, dan moet hij wel het loon betalen over het aantal uren dat hij had moeten aanbieden.

Wat betekent dit voor de praktijk

Het werken met oproepkrachten wordt niet onmogelijk, maar het is goed om te weten dat bovenstaande regels er vanaf 1 januari 2020 aankomen. De administratieve lasten verzwaren en de financiële verplichtingen jegens oproepkrachten starten vanaf dag één (transitie vergoeding) en worden na 12 maanden inzet vastgelegd in een aanbod (toezegging omvang aantal uren). De (administratieve) kosten en werkgeverslasten nemen toe.

Elke maand schrijven wij nieuwe actuele nieuwsitems. Benieuwd waarover wij nog meer schrijven? Bekijk dan hier al onze nieuwsartikelen. Wil je graag maandelijks een mail ontvangen met alle actuele nieuwsitems, stuur dan een mail naar contact@cicero.nl.