Correctie op WIA-uitkeringen

UWV gaat onderzoek doen naar tienduizenden mogelijk niet juist berekende WIA-uitkeringen en past deze ook aan als blijkt dat iemand niet krijgt waar degene recht op heeft.

Het betreft WIA-uitkeringen die in de periode 2020 tot en met 2024 mogelijk niet juist zijn berekend en vastgesteld. Dit beeld komt naar voren uit een eerste eigen analyse van interne steekproeven en rapportages die door het Algemeen Dagblad zijn opgevraagd in een Woo-verzoek.

ohanna Hirscher, lid van de Raad van Bestuur UWV:

Johanna Hirscher, lid van de Raad van Bestuur UWV:
Mensen die bij ons een WIA-uitkering aanvragen vanwege arbeidsongeschiktheid moeten ervanuit kunnen gaan dat zij krijgen waar zij recht op hebben. Wij vinden het zeer pijnlijk dat dit mogelijk in een groot aantal gevallen niet gebeurd is. Wij begrijpen dat dit tot zorgen en vragen leidt bij mensen. Mensen die vanaf 2020 een WIA-uitkering hebben gekregen en die vragen of zorgen hebben, kunnen ons bellen. Wij gaan deze mensen helpen en ervoor zorgen dat zij krijgen waar zij recht op hebben.

Impact van niet juist berekende WIA-uitkeringen

Hoeveel mensen door de onjuistheden te veel of te weinig geld hebben ontvangen, kan het UWV op dit moment nog niet precies zeggen. Het huidige beeld is dat ongeveer de helft van de betrokkenen een te hoge uitkering krijgt, terwijl de andere helft juist te weinig ontvangt. Dit kan variëren van een eenmalig bedrag van tien euro tot honderden euro’s per maand.

Hirscher: “Het is heel ingrijpend wanneer iemand niet meer of nog maar deels kan werken door ziekte. De beoordeling en de vaststelling van de WIA-uitkering komt bovendien op een moment waarop mensen al veel onzekerheid ervaren over hun gezondheid, hun werk en hun financiële situatie. Daarom is het van groot belang dat iedereen kan vertrouwen op een betrouwbare en deskundige beoordeling en vaststelling van de WIA-uitkering. Wij hebben nu dus iets recht te zetten naar deze mensen.”

Het UWV is daarom gestart met een specifiek onderzoek, dat uiterlijk in december afgerond zal zijn. Na afloop neemt het UWV zelf contact op met degenen van wie de WIA-uitkering mogelijk onjuist is berekend. Het onderzoek gaat men zorgvuldig uitvoeren, waarbij correcties worden doorgevoerd met oog voor de menselijke maat.

WIA-uitkeringen corrigeren

Ons uitgangspunt is dat als mensen door een fout van UWV te veel uitkering hebben ontvangen, dit bedrag niet teruggevorderd wordt tenzij het voor iemand redelijkerwijs duidelijk had moeten zijn dat er te veel uitkering betaald werd. Wanneer iemand te weinig uitkering heeft gekregen, zal UWV het bedrag corrigeren en zorgen dat iemand krijgt waar hij of zij recht op heeft, bijvoorbeeld door een nabetaling. In beide gevallen passen wij de nog lopende uitkering aan naar het juiste bedrag.

Kwaliteit een punt van zorg

Kwaliteit van de WIA-beoordelingen en de vaststelling van de WIA-uitkering is een punt van zorg binnen UWV. Helaas is er voor de gevolgen van onjuistheden onvoldoende aandacht geweest. De aandacht is vooral gericht geweest op het zo snel mogelijk geven van duidelijkheid aan mensen die te lang wachten op een WIA-beoordeling. Dit was nodig omdat het aantal mensen dat te lang moest wachten op de beoordeling vanaf 2020 sterk toenam. Maar mensen sneller helpen, mag niet ten koste gaan van de kwaliteit.

Maatregelen tot verbetering

In 2023 heeft het UWV de meest voorkomende fouten in kaart gebracht en acties ondernomen om deze te voorkomen. Dit heeft geleid tot een afname van het aantal onjuist vastgestelde uitkeringen, maar er worden nog steeds te veel arbeidsongeschiktheidsuitkeringen verkeerd berekend. Daarom neemt het UWV aanvullende maatregelen om de kwaliteit van de WIA-beoordeling en -vaststelling te verbeteren.

Het UWV stelt een verbeterplan op dat meer inzicht biedt in de problematiek, en er zal een nieuw kwaliteitsborgingssysteem worden ontwikkeld. Deze plannen gaat men onafhankelijk extern toetsen. Het streven is om dit plan uiterlijk in november af te ronden. De voortgang hiervan zal worden opgenomen in onze reguliere rapportages over sociaal-medische zaken aan het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.

Onjuistheden door complexe berekeningen

Onjuistheden in de vaststelling van een WIA-uitkering kunnen voortkomen uit de complexe berekening die gedaan moet worden door medewerkers van UWV. Het gaat hierbij bijvoorbeeld over de berekening van het bedrag dat iemand verdiende in de periode voordat degene ziek werd. Dat bedrag bepaalt mede de hoogte van de uitkering.

Deze berekening wordt steeds complexer naarmate er meer bijzonderheden meegenomen moeten worden. Voorbeelden hiervan zijn de inzet van het individuele keuzebudget of de situatie dat iemand meerdere tijdelijke contracten achter elkaar heeft gehad. Het kost minimaal een jaar om een medewerker op te leiden om de berekeningen te kunnen doen en twee jaar om de uitzonderlijke gevallen te begrijpen.

Complexiteit niet alleen in de berekening

UWV staat al jaren voor een grote opdracht om de complexe WIA, die een veelvoud aan afzonderlijke regelingen kent, uit te voeren. Vorig jaar concludeerden ook de Algemene Rekenkamer en de commissie OCTAS dat het huidige stelsel onuitvoerbaar en moeilijk te begrijpen is. Deze kwestie heeft inmiddels politieke aandacht gekregen, en de minister zet zich in voor de noodzakelijke verbeteringen van het stelsel.

Contact met UWV

Mensen die sinds 2020 een WIA-uitkering hebben ontvangen en vermoeden dat er een fout is gemaakt bij de berekening van hun uitkering, kunnen contact opnemen met het UWV via 088 – 898 92 94. Een speciaal team zal de berekening van hun uitkering beoordelen om vast te stellen of deze correct is en deze indien nodig corrigeren.

Kamerbrief over sociaal-medische beoordelingen WIA

Bron: Salarisvanmogen.nl