Commissiedebat Arbeidsmigratie: Focus op de Wtta en Sluiproutes Buiten de EU 

Tijdens een recent commissiedebat van Sociale Zaken en Werkgelegenheid stond de problematiek rondom arbeidsmigratie centraal. Diverse parlementariërs bogen zich over mogelijke oplossingen voor misstanden met arbeidsmigranten, zoals een uitzendverbod in specifieke sectoren. Hoewel dit door sommige partijen als noodzakelijk wordt gezien, benadrukte minister Eddy van Hijum dat een uitzendverbod slechts een laatste redmiddel zou zijn. De focus ligt nu op de nieuwe uitzendwet, de Wtta, die naar verwachting een groot deel van de problemen kan aanpakken. Ook sluiproutes voor arbeidsmigranten buiten de EU werden tijdens het debat fel bekritiseerd. 

Een Uitzendverbod: Wel of Niet? 

De vraag of een uitzendverbod in sectoren met veel misstanden een passende oplossing is, verdeelde de Tweede Kamer. Kamerleden als Mariëtte Patijn (GL-PvdA) pleitten voor een direct verbod in de vleessector, waar veel misstanden met arbeidsmigranten plaatsvinden. Anderzijds vonden Thierry Aartsen (VVD) en Caroline van der Plas (BBB) een verbod een brug te ver. Zij zien meer heil in de Wet toezicht op tijdelijke arbeid (Wtta), die al strengere eisen stelt aan uitzendbureaus. 

Aartsen benadrukte dat de Wtta een “loeizware wet” is, die uitzendbureaus dwingt te voldoen aan een strenge norm. Dit toelatingsstelsel zorgt ervoor dat malafide bureaus uit de markt worden gehaald. Een uitzendverbod zou, volgens hem, overbodig zijn zolang de wet nog niet eens volledig is ingevoerd. 

Wtta: De Nieuwe Uitzendwet 

De Wtta, die officieel op 1 januari 2026 in werking treedt, biedt volgens de minister en veel Kamerleden een krachtig middel tegen uitbuiting en misstanden. De wet voorziet in een toelatingsstelsel waarbij uitzendbureaus moeten voldoen aan strenge eisen, zoals borgbetalingen en normen voor de behandeling van werknemers. Bureaus die niet aan de voorwaarden voldoen, worden uitgesloten van de markt. Van Hijum verklaarde dat hij in oktober meer duidelijkheid zal geven over de uitvoering van deze wet. 

De wet heeft als doel om de positie van arbeidsmigranten te versterken en de misstanden binnen bepaalde sectoren, zoals de vleesverwerkende industrie, aan te pakken. 

Sluiproute voor Arbeidsmigranten Buiten de EU 

Een ander belangrijk onderwerp in het debat was de zogenaamde ‘sluiproute’ voor arbeidsmigranten buiten de EU, ook wel derdelanders genoemd. Deze werknemers mogen volgens de Europese detacheringsrichtlijn via een Europees uitzendbureau, zoals in Polen, in Nederland werken. In de afgelopen jaren is het aantal derdelanders dat via deze route naar Nederland komt, fors toegenomen. In 2023 waren dit er naar schatting 23.500, waarbij het merendeel afkomstig was uit Polen en Litouwen. 

Kamerleden uitten hun zorgen over de kwetsbare positie van deze werknemers, die vaak onder de radar blijven en vatbaar zijn voor uitbuiting. Thierry Aartsen (VVD) en D66 stelden voor om de route alleen open te stellen voor werknemers die een bepaald minimumsalaris verdienen, of om de EU-richtlijn aan te passen. Dit zou betekenen dat werknemers niet meteen naar andere EU-landen kunnen worden gedetacheerd. Zo’n aanpassing vereist echter bredere Europese samenwerking. 

Hogere Boetes en Betere Naleving 

Naast de Wtta pleitten verschillende woordvoerders tijdens het debat voor strengere handhaving en hogere boetes voor werkgevers die arbeidsmigranten illegaal tewerkstellen. Onderzoek van de Arbeidsinspectie toonde aan dat de huidige boetes te laag zijn om een afschrikkend effect te hebben. Sommige werkgevers kiezen er zelfs bewust voor om de boetes te betalen, omdat dit goedkoper is dan het naleven van de cao-voorwaarden. 

Kamerlid Mariëtte Patijn stelde daarom voor om niet alleen de boetes te verhogen, maar ook om een bestuursverbod in te stellen voor de personen achter malafide uitzendbureaus. Dit zou een extra maatregel zijn om te voorkomen dat dezelfde mensen via andere constructies opnieuw de regels kunnen overtreden. 

Conclusie 

Hoewel de minister openstaat voor een uitzendverbod in sectoren met hardnekkige misstanden, lijkt de meerderheid van de Kamer dit nog een stap te ver te vinden. De Wtta wordt gezien als een belangrijk wapen in de strijd tegen malafide praktijken en uitbuiting van arbeidsmigranten. Daarnaast is er consensus over het aanpakken van sluiproutes voor derdelanders en het verhogen van boetes voor werkgevers die zich niet aan de regels houden. In oktober wordt meer duidelijk over de verdere uitvoering van de Wtta, en mogelijk ook over aanpassingen aan Europese regels rond arbeidsmigratie.  

Bureau Cicero en Wet Toelating ter beschikkingstelling arbeidskrachten (Wtta) 

Bureau Cicero is als inspectie – instelling aangesloten bij de gesprekken die plaatsvinden in de privaat- publieke samenwerking met het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW). Als inspectie – instelling doen wij ruim 8.000 onderzoeken per jaar op fiscale en arbeidsrechtelijke verplichtingen uit arbeid bij o.a. uitzend en uitleenbedrijven. Wij begrijpen als geen ander de uitdagingen waarvoor de uitleenbranche staat. Wij staan klaar om te helpen en mee te denken over mogelijke oplossingen in deze uitdagende tijd. Als u meer wilt weten of behoefte heeft aan verdere toelichting, neem dan gerust contact met ons op. We helpen u graag om u te ondersteunen in deze transitieperiode.