ZZP special: Deel 3 Zakendoen met buitenlandse ZZP’ers

In het vorige deel van deze serie zijn wij ingegaan op de wijzen waarop de zzp’er kan worden ingezet. Hierbij hebben we onderscheid gemaakt tussen een directe relatie, tussenkomst en bemiddelen. In deze bijdrage gaan we in op de inzet in Nederland van buitenlandse ZZP’ers. Kunt u gebruik maken van een buitenlandse zelfstandige? En zo ja, waar moet op worden gelet?

Inhouding en afdracht van loonheffing en premies werknemersverzekeringen?

Van VAR, de Wet DBA tot diens opvolger de vraag blijft feitelijk hetzelfde. Kun je als opdrachtgever aansprakelijk worden gehouden voor de inhouding en afdracht van loonheffing en premies werknemersverzekeringen?  Het belang van het tackelen van dit risico is met betrekking tot buitenlandse ZZP’ers niet anders dan in Nederlandse verhoudingen. Dit houdt onder meer in dat je als opdrachtgever niet te goeder trouw bent met betrekking tot de feiten en omstandigheden en de afwezigheid van een gezagsverhouding, er een concreet risico ontstaat inzake de inhouding en afdracht van loonheffingen.

Met andere woorden, je zult nadere maatregelen moeten nemen om te borgen dat de belastingdienst niet naderhand zal stellen dat je als opdrachtgever ‘beter had moeten weten’. In relatie tot buitenlandse ZZP’ers kan wel worden vastgesteld dat dit aspect een belangrijkere rol speelt aangezien het controleren van ondernemerskenmerken lastiger kan zijn en het dus ook moeilijker kan zijn om vast te stellen dat de te verrichten werkzaamheden in één lijn liggen met de gebruikelijke uitoefening van het eigen bedrijf of beroep.

Wet DBA en de buitenlandse ZZP’ers

In beginsel geldt dat een buitenlandse zelfstandige ook in Nederland zijn diensten moet kunnen aanbieden. Binnen Europa geldt immers een vrij verkeer van diensten. Hierbij geldt wel vanaf 1 maart 2020 voor zelfstandigen in bepaalde sectoren een meldingsplicht. Dit betreft: bouw, zorg, schoonmaak, metaal, voedingsindustrie, glazenwasserij en land- en tuinbouw. De overheid heeft hiervoor een online meldloket in het leven geroepen (postedworkers.nl).

Op dit moment is voor de beoordeling of je als opdrachtgever risico loopt om loonheffingen te moeten inhouden en afdragen op de beloning van zelfstandigen de Wet DBA van toepassing.  Dat betekent dat je als opdrachtgever allereerst met de buitenlandse zelfstandige een door de Nederlandse belastingdienst beoordeelde modelovereenkomst moet vaststellen. Daarnaast moet je voldoende beheersmaatregelen nemen om te borgen dat je inderdaad te maken hebt met een zelfstandige. De daadwerkelijk te verrichten werkzaamheden moeten ook overeenkomen met de in de modelovereenkomsten geschetste omstandigheden.  Zoals hiervoor aangegeven is het met name deze uitzondering voor de vrijwarende werking van de modelovereenkomst van belang met betrekking tot buitenlandse ZZP’ers (zie ook hierna).

Gebruik een beoordeelde modelovereenkomst

In de praktijk merken wij dat sommige ondernemingen niet direct het belang zien van het vastleggen van de afspraken in een beoordeelde modelovereenkomst. Er is nu toch geen handhaving stelt men dan. Ons antwoord hierop is steevast dat men dit wel moet doen.  Op dit moment past de belastingdienst geen actief handhavingsbeleid toe. Dit geeft alleen geen zekerheid dat je als opdrachtgever niet aanspreekbaar bent over loonheffingen. Zeker niet in de relatie tot inwoners van andere landen die hun diensten in Nederland aanbieden.

In een onderzoek door de belastingdienst bij een groep opdrachtgevers stelden ze vast dat in ruim 50% van de gevallen de opdrachtgever de regels niet goed toepaste. Het vervolg hiervan is dat de belastingdienst sectorgewijs meer controle wil gaan uitoefenen. Ze richten zich op de juistheid van de vaststelde overeenkomsten (van opdracht) met ZZP’ers. Met het oog hierop, alsmede de beoogde opvolger voor de DBA, zal de belastingdienst het handhavingsmoratorium gaan afbouwen.

Bij een opdrachtnemer, zowel een inwoner van Nederland of een inwoner van een ander land, is het de vraag of deze persoon een zelfstandig bedrijf of beroep uitoefent. De tweede vraag is of de te verrichten werkzaamheden wel in deze hoedanigheid plaatsvinden. De Wet DBA is op dit moment de geldende wetgeving met betrekking tot zelfstandigen. Ze voorziet in de toepassing van de modelovereenkomsten om inhouding en afdracht van loonheffingen te voorkomen. Ons advies aan de opdrachtgever is dan ook om in ieder geval gebruik te maken van een beoordeelde modelovereenkomst. Daarin moet zo nauwkeurig mogelijk staan wat de opdracht is die aan de zelfstandige is verstrekt. Ook moet je (binnen de ruimte die bij de modelovereenkomsten bestaat om aanpassingen en aanvullingen te doen) de toepasselijke omstandigheden schetsen.

Buitenlandse ZZP’ers vereisen extra aandacht voor maatregelen inzake de zelfstandigheid

Zoals hiervoor geschetst moet worden voorkomen dat je als opdrachtgever het verwijt krijgt dat je ten onrechte ervan uit bent gegaan dat er geen loonheffingen verschuldigd waren voor de inwoner van een ander land die werkzaamheden voor de opdrachtgever in Nederland heeft verricht. In de eerste plaats moet er waarborging zijn dat wat de (model)overeenkomst van opdracht omschrijft overeenkomt met de daadwerkelijke werkzaamheden. Hierbij zul je extra moeten opletten indien de buitenlandse zelfstandige is ingezet op een opdracht weer door een andere onderneming aan de opdrachtgever is verstrekt. In een dergelijke situatie moeten je aantonen dat de door de ‘hoofdopdrachtgever’ verstrekte opdracht op één lijn ligt met de aan de buitenlandse zelfstandige verstrekte opdracht. Daarbij dient de opdracht en de hieraan verbonden werkzaamheden te passen in de zelfstandige bedrijfs- of beroepsuitoefening.

In de tweede plaats is het raadzaam om zoveel mogelijk zekerheid te verkrijgen over de zelfstandige bedrijfs- en beroepsoefening in het andere land. Controleer bijvoorbeeld de inschrijving in het buitenlandse handelsregister. Check ook de website van de zelfstandige, vraag om referenties en controleer deze. Tot slot dien je als opdrachtgever rekening te houden met de meldingsplicht van de buitenlandse zelfstandige die werkzaamheden verricht in een van de hiervoor aangewezen sectoren via www.postedworkers.nl

Voor het uitvoeren van een opdracht in Nederland kan gebruik worden gemaakt van de diensten van een buitenlandse zelfstandige. Wat dat betreft is er geen verschil ten opzichte van een Nederlandse ZZP’er. Bij het nemen van de benodigde beheersmaatregelen is het devies echter om bij buitenlandse zelfstandigen extra alert te zijn. Met name op de hoedanigheid als zelfstandige. Daarnaast op een nauwkeurige vastlegging van de opdracht en de voorwaarden hierbij.